Teknoloji felsefesi

Teknoloji felsefesi, teknolojinin doğasıyla ve insana etkileriyle ilgilenen bir felsefe dalıdır. İnsanın araç-gereç yapımını ve bunların sonuçlarını sorgular. Antik Yunan'da ortaya çıkan teknoloji felsefesi, en eski disiplinlerden biridir.

Tarihi

Antik Yunan'da teknoloji hakkındaki yaygın görüş, doğanın taklidi olduğuydu. Heraklit ve Demokritus bu görüşü savunmuştur. Platon ise bu görüşü "tanrı sanatının takliti" olarak benimsemiştir. Teknolojinin insana etkisini detaylıca irdeleyen ilk kişi olan Aristoteles bu görüşü kabul ederken ayrıca "Teknoloji (tekne, sanat) doğanın tamamlayamadığı işleri bitirebilir" demiştir.

Orta çağdan sonra Francis Bacon'ın çalışmaları, ardıllarına ışık tutar. John Dewey, Martin Heidegger, Karl Marx modern teknoloji felsefesine yeni yorumlar getirmiştir. Heidegger teknolojiyi insan gelişiminin merkezi kabul ederken en büyük tehlikeyi de oluşturduğunu söyler. Teknolojiyi İçeren Soru (Die Frage nach der Technik) adlı çalışmasında “çerçeveleme” adını verdiği işlevden söz eder. Buna göre teknoloji hayatı sarar ve bağışık hale getirir. Varlığı ve yokluğu hayati önemde tehlikeli ve kullanışlıdır.

Neo-Ludizm ve anarko ilkelcilik gibi akımlar teknolojiyi kınar. Teknolojinin insanı çevreden ayırdığını ve doğayı yok ettiğini ifade eder. Bu akımlar basit yaşamı tavsiye ederken doğayı yok eden teknolojiyi de kullanmamaya çağırır. Transhümanizm ve Tekno-gelişimcilik ise teknolojinin topluma faydalı olduğunu savunur.