Sheffield

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Sheffield (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Sheffield
Şehir
Sheffield arması
Arma
Takma ad:
Steel City - Çelik Şehri
Slogan:
Deo Adjuvante Labor Proficit" "Tanrının yardımıyla işçiliğimiz başarılı olur"
İngiltere içinde Sheffield
İngiltere içinde Sheffield
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeYorkshire ve Humber
KontlukGüney Yorkshire
İdare
 • Belediye BașkanıDr Sylvia Dunkley (Liberal-Demokrat)
Yüzölçümü
 • Şehir367.94 km²
Rakım153 m
Nüfus
 (2019)
 • Şehir584,853
 • Kent
685,368
 • Metropol
1,569,000 [1]
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)

Sheffield, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Yorkshire ve Humber bölgesinde bir büyük kentsel yerleşim birimidir. Yerel idare açısından krallık seremoni bakımından Törensel Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu'na bağlıdır. 1989'da "Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu"'nun lağvedilmesi sonucu tek-seviyeli yerel idare olan Sheffield Şehri Yerel İdaresi'nin idare merkezidir.

Tarihsel olarak "Yorkshire East Riding" kontluğunun bir parçasıydı.

Sheffield kenti 1893'te verilen Kraliçe Victoria beratıyla şerefsel "şehir" statüsü taşımaktadır. İngiltere'de 1974'te fiilen yerel idare reformu yapıldığı zaman şerefsel "şehir" statüsü o zaman ikinci-seviye metropoliten yerel bölge olarak kurulan "Sheffield City District Konseyi"'ne geçmiş ve 1989'dan sonra bu tek-seviyeli metropoliten borough olmuştur.

Kentin özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield kenti "Don Nehri" ve onun dört kolu olan "Loxey", "Porter Brook", "Rivelin" ve "Sheaf" adli beş akarsunun birleştiği bir mevkide kurulmuştur. Kentin ismi "Sheaf" akarsuyunun adından türetilmiştir.

Kentin büyümesi ile kentin birçok mahalleleri ya kent merkezine ya da etrafta bulunan tepelik boş kırsal alanlara bakan manzaraları bulunan tepeler üzerine kurulmuştur. Şehir yerel bölge sınırı içinde bulunan arazilerinin üçte biri "Peak District Millî Parkı" içinde bulunmaktadır. Yine bu araziler içinde 250'den daha fazla sayıda park bulunmaktadır. Bu arazilerin içindeki ağaç sayısı 25 milyonu geçmektedir. "Sheffield Şehir Yerel İdaresi", arazisi Avrupa kıtasında en yüksek ağaç sayısı ile yaşayan insan sayısı orantısı olan şehirsel yerleşke olmakla övünmektedir.[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield Şehri sınırları içinde bulunan araziler içinde ilk insan yerleşkesinin tarihi geç Yontma Taş Devri'ne kadar (yaklaşık 12,800 öncesine) dayanmaktadır. Arkeologlar kentin doğusunda bulunan "Creswell Crags" tepesinde eski Taş Devri yerleşkesi kalıntıları bulmuşlardır.[3]

İngiltere'de Demir Çağı döneminde Pennine Dağları'nın güneyinde bulunan araziler ve bu arada Sheffield şehrine ait araziler, "Brigantes" adlı eski Britanya kabilesine ait bulunmaktaydı. Bu kabile tarafından Sheffield kenti mevkiinde ve etrafında birkaç tepe üstü kalesi yaptırılmıştı. Bu kabile arazileri Britanya'nın Romalılar tarafından istilası ile Romalılar idaresine geçmiştir ama Sheffield'da bir Romalı yerleşke kalıntısı bulunmamaktadır.[3]

Romalılar Britanya'dan ayrıldıktan sonra Sheffield arazileri bu adada bulunan Keltler krallıklarının en kuzeyde olanı içinde kalmıştır. Keltlerin "Elmet" Krallığı ile Mercia Krallığı arasındaki sınırın "Don Nehri" ve "Sheaf Akarsuyu" olduğu sanılmaktadır. Sheffield'da Keltlerin bulunduğu şehrin bazı semt ve köylerinin "Wales (Galler)" ismini taşımasından anlaşılmaktadır.[3]

Almanya'dan göçen Cermen ırkından olan Angluslar Keltleri bu arazilerden atmışlar ve Sheffield ve civarında küçük yerleşkelere kurmuşlardır. Bu yerleşkelerin birleşip antik Sheffield yerleşkesini kurulması Anglo-Saksonlar ve Danimarkalı göçmenler döneminde MS ilk bin yıllar döneminin ikinci ortasında olduğu kabul edilmektedir. Anglo-Sakson krallıklar döneminde Sheffield bölgesi Mercia Krallığı ile Northumbria Krallığı arasındaki sınır bölgesi olmuştur. 829'da Essex Kralı Egbert Nothumbria Kralı Eanred'in kendine tabi olma töreninin Sheffield'ın bir semti mevkiinde yapıldığı belgelenmiştir. Bu olaya İngiltere ülkesinin Wessex Krallığı altında birleştirilmesinde önemli bir dönüm noktasıdır.[3]

İngiltere ülkesinin Normanlar tarafından 1066'dan sonra istilasından sonra Normanların ülkeyi idareleri altında tutabilme politikalarının başında önemli stratejik mevkilere Norman kaleleri kurmaları olmuş ve bu stratejiye uygun olarak Norman "Sheffield Kalesi" de inşa edilmiştir. Modern Sheffield kenti bu Norman Sheffield Kalesi etrafında kurulup gelişmiştir.

Günümüzde "Castle Square (Kale Meydanı)" adı verilen meydana bir pazar kurulmaya başlanmış ve 1296'da bu pazara resmi berat verilmiştir. Böylece Orta Çağ İngiltere yerleşkeleri içinde Sheffield bir "Pazar Kasabası (Market Town)" niteliğini kazanmıştır. Sheffield 14. yüzyıl başlarından itibaren çelik bıçakçılık üretiminde İngiltere'de isim yapmaya başlamıştır. Bir pazar kasabası olarak 14, yüzyılda İngiliz edebiyatının ilk büyük yazarlarından olan Geoffrey Chaucer (1340-1400) tarafından 1386'da yayınlanan "Canterbury Tales " adli tanınmış eserinde şehrin adı geçmektedir.

Sheffield 14. yüzyıldan itibaren bıçak ve madeni çatal-kaşık-bıçak üretimi ve bu üretim için demir ve çelik yapımı ile isim yapmaya başlamıştır. 1600li yıllarda Sheffield'de bu malların "ustalar" tarafından "Hallamshire Çatal-Bıçak Sanayi Loncası" altında üretmekte oldukları ve bu lonca mensupları tarafından yapılan madeni kaşık-çatal-bıçak mallarını tüm İngiltere'de yüksek kaliteli mal niteliğinin kabul edildiği bilinmektedir.

1740'li yıllarda Sheffield'de "potalar içinde çelik üretim" metodu geliştirilmiştir. Aynı dönemde bakır üzerine ince gümüş levhalar kaplama (Sheffield tip gümüş kaplama "(Sheffield plate)") metodu bulundu. Bu yenilikler Sheffield'ın bir sanayi kenti olarak hızla büyüyüp gelişmesine yol açtı.

19. yüzyılda Sheffield yeni çelik üretim tekniklerini geliştirip ve başka yerlerde bulunan yenilikleri çok çabuk kabul ederek sınai bakımdan ve nüfus bakımdan çok hızla büyümüştür. Örneğin kent nüfusu 1801'de 60,095 iken 1901'de 451,195 olmuştu. Sheffield 18'de kraliyet beratı ile "borough (belde)" statüsü ve 1893'te "şehir (city)" statüsü kazanmıştır. Bu kentte 20. yüzyıl başlarında paslanmaz çelik geliştirilmiş ve bıçak ve madeni çatal-kaşık sanayinin baş teknolojisi oldu. Fakat 20. yüzyılın ikinci yarısında özellikle Doğu Asya'dan gelen rekabet dolayısıyla Sheffield'in geleneksel yerel sanayi kolları erimeye başlamıştır. 1970'te ve 1980'de kentin yakınlarındaki mahalli kömür madenleri kapatılmıştır ve çelik üretimi hemen hemen ortadan kalkmıştır.

21. yüzyılda kent daha çok hizmet sektörü ile ayakta durmaktadır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield kenti 53°23′ kuzey 1°28′ batı enlem ve boylamlarında Rotherham kentinin hemen yanında konumlanmıştır. Bu iki kent genellikle sadece M1-Otoyolu ile ayrılmaktadır. Barnsley kenti de Sheffield'ın kuzeyinde hemen yakındadır. Fakat genellikle Sheffield kenti diğer İngiltere kentlerine kıyasla diğer büyük metropoliten bölgelerden açıkça ayrılmıştır. Kentin doğusu ve batısında Derbyshire Kontluğu bulunmaktadır. 20. yüzyılın başından itibaren Sheffield kenti varoşları güneye Derbyshire'a, Totley, Dore adlı köyler ve günümüzde Mosbourgh adıyla bilinen kırsal bölgeye, doğru genişlemişlerdir. Kentin tam batısında Pennine Dağları ve Peak District Ulusal Parkı bulunmaktadır.

Sheffield kentinin yakınlarında bulunan büyük kentler ve kasabalar ve yönleri şöyle gösterilebilir:

Huddersfield, Penistone Barnsley, Leeds, Wakefield Rotherham, Doncaster
 
Manchester, Glossop Kuzey Worksop, Retford, Lincoln
Batı   'Sheffield'    Doğu
Güney
Buxton, Bakewell, Matlock Chesterfield, Dronfield, Derby Mansfield, Newark, Nottingham

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

 Sheffield iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 15,9 18,2 23,4 26,4 28,9 33,3 35,6 34,3 32,9 25,7 18,9 17,6 35,6
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 6,8 7,1 9,8 12,5 16,1 18,8 21,1 20,6 17,7 13,5 9,5 6,9 13,4
Ortalama sıcaklık (°C) 4,4 4,4 6,6 8,7 11,8 14,7 16,9 16,5 14,0 10,5 7,0 4,6 10,0
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 1,9 1,7 3,3 4,8 7,5 10,5 12,7 12,4 10,3 7,5 4,5 2,3 6,6
En düşük sıcaklık (°C) −13,3 −14,6 −9,4 −7,8 −0,7 1,4 3,5 4,1 1,7 −4,1 −7,2 −10 −14,6
Ortalama yağış (mm) 83,4 60,4 63,4 65,5 53,8 75,6 56,0 65,3 63,8 81,2 79,4 86,7 834,6
Kaynak: Met Office (1981-2010)[4]


Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield, İngiltere'nin en büyük metropol alanlarından biridir. Sheffield Yerel İdaresi sınırları içinde nüfusu 551.800 olarak tahmin edilen (2011 tahmini) kenttir. Çevresiyle birlikte Sheffield İngiltere'deki 5. büyük metropolitan alanıdır. Bu alanda 1.811.700 kişi yaşamaktadır.

Aşağıdaki liste 2001 ulusal nüfus sayımına göre, Sheffield'da nüfusun değişik kriterlere göre dağılımlarını, İngiltere ülkesindeki dağılıma karşılaştırarak, göstermektedir.

Karşılaştırmalı Sheffield[5][6]
UK 2001 Nüfus Sayımı Sheffield Güney Yorkshire İngiltere
Toplam Nüfus 513.234 1.266.338 49.138.831
Yabancı ülke doğumlu %6,4 %8,9 %9,2
Beyaz %91 %95 %91
Asyalı %4,6 %2,6 %4,6
Siyahî %1,8 %0,9 %2,3
Hristiyan %69 %75 %72
Müslüman %4,6 %2,5 %3,1
Hindu %0,3 %0,2 %1,1
Dini olmayan %18 %14 %15
75 yaşından büyük %8,0 %7,6 %7,5
İşsiz %4,2 %4,1 %3,3

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield Üniversitesi ve Sheffield Hallam Üniversitesi şehir ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sheffield'ın şu şehirlerle resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:[7]

Sheffield'ın şu şehirlerle Dostluk Anlaşmaları vardır:

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Sheffield Şehir Yörel İdare Konağı
    Sheffield Şehir Yörel İdare Konağı
  • Sheffield "Peace Gardens" parkı
    Sheffield "Peace Gardens" parkı
  • Millenium Alanı ve Winter Gardens seraları
    Millenium Alanı ve Winter Gardens seraları
  • Sheffield Botanik Bahçesi
    Sheffield Botanik Bahçesi
  • Sheffield Arena konser salonu
    Sheffield Arena konser salonu
  • Sheffield Üniversitesi
    Sheffield Üniversitesi
Sheffield panaroması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "British Urban Pattern: Population Data (Epson)" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "City Profile Introduction" (İngilizce). Sheffield City Yerel İdare Konseyi. 31 Ocak 2013. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  3. ^ a b c d Vickers, J. Edward (1999). Old Sheffield Town. An Historical Miscellany (İngilizce) (2nci bas.). The Hallamshire Press Ltd. ISBN 1-874718-44-X. 
  4. ^ "Sheffield 1981–2010 averages". Met Office. Erişim tarihi: 26 April 2018. 
  5. ^ United Kingdom Census 2001 (2001). "South Yorkshire (Met County)". statistics.gov.uk. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2007. 
  6. ^ United Kingdom Census 2001 (2001). "Sheffield (Local Authority)". neighbourhood.statistics.gov.uk. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2007. 
  7. ^ International Links, Sheffield City Council 7 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (6.5.2010)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sheffield&oldid=31031350" sayfasından alınmıştır