KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi
Karabük Üniversitesi, TÜBİTAK destekli projesiyle sarımsakta verim kaybına yol açan Fusarium hastalıklarına karşı etkili çözüm önerileri geliştirerek, üretimde verim ve kalite artışı sağladı.
Sarımsaktaki hastalıklara çözümü Karabük Üniversitesi buldu Proje kapsamında, Türkiye'nin farklı bölgelerinde görülen Fusarium spp kaynaklı hastalıkların yaygınlığı, genetik çeşitliliği ve üretim üzerindeki etkileri kapsamlı biçimde ortaya konuldu.
Yapılan analizler sonucunda, hastalığa neden olan Fusarium spp türlerinin yaygınlık durumu, genetik farklılıkları ve toksin üretim potansiyelleri belirlendi.
Dr. Öğr. Üyesi Kamil Sarpkaya, çalışmalar sırasında üreticilerin hastalık ve zararlılar konusunda önemli bilgi eksikliklerine sahip olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:Önemli üretici illerimizden biri olan Gaziantep'te yürüttüğümüz çalışmalarda gördük ki üreticilerimiz hastalık ve zararlılar konusunda yeterince bilinçli değil.
Fusarium spp. türlerinin tanımlanmasında aşağıdaki yöntemler kullanılır:
Moleküler tanımlama: β-tubulin, ITS ve EF gen dizilerinin PCR ile çoğaltılması ve dizi analizi yapılması 5.
Spor ve misel yapısı: Sporların iğ ya da eliptik şekli, spor üreten yapıların rengi (beyaz, pembe, sarımsı) ve koloni yapısının pamuksu görünümü 3.
Yaşam döngüsü ve belirtileri: Klamidospor veya miselyum olarak toprakta ve bitki kalıntılarında yıllarca hayatta kalma, kök ve kök boğazında lezyonlar oluşturma, bitkinin solgunlaşması ve ölmesi 14.
Fusarium türleri, tarımsal ürünlerde ciddi kayıplara neden olabilen patojenlerdir 3. Doğru tanımlama ve mücadele için uzman bir tarım danışmanına başvurulması önerilir.
5 kaynak
Sarımsakta verim artışı için hangi yöntemler kullanılır?
Sarımsakta verim artışı için kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
Doğru gübreleme: İlkbaharda azotlu gübreler, çiçeklenme döneminde ise fosfor ve potasyum içeren gübreler kullanılır 235. Toprak analizi yaparak doğru oranlarda gübreleme yapılması önerilir 35.
Sulama: Toprağın nem seviyesini korumak için düzenli sulama yapılır, ancak aşırı sulamadan kaçınılır 23.
Hastalık ve zararlılarla mücadele: Fusarium gibi hastalıklara ve zararlılara karşı kimyasal mücadele yöntemleri kullanılır 24.
Sağlıklı tohum kullanımı: Temiz ve hastalıktan arındırılmış tohumlar tercih edilir 3.
Toprak hazırlığı: Toprağın iyi drene olması ve pH seviyesinin düzeltilmesi sağlanır 3.
Rotasyon: Aynı alanda sürekli sarımsak yetiştirmekten kaçınılır 3.
5 kaynak
Türkiye'de sarımsak üretimi hangi bölgelerde yoğunlaşmıştır?
Türkiye'de sarımsak üretimi en çok Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmıştır 1.
Önemli sarımsak üretim bölgeleri:
Kastamonu, Taşköprü ilçesi234. Türkiye'deki toplam sarımsak üretiminin büyük bir kısmını karşılar 24.
Ege Bölgesi3. Özellikle Aydın ve Muğla illerinde köy sarımsağı üretilir 3.
Kahramanmaraş, Gaziantep, Balıkesir, Edirne ve Hatay4. Bu illerde de yüksek kalitede sarımsak üretilir 4.
Sarımsak, Türkiye'nin birçok bölgesinde yetiştirilebilse de, bu bölgeler toprak ve iklim koşulları açısından daha uygundur 5.
5 kaynak
Fusarium hastalıklarının genetik çeşitliliği nasıl incelenir?
Fusarium hastalıklarının genetik çeşitliliği, moleküler teknikler kullanılarak incelenir. Bu teknikler arasında:
PCR-RFLP (Polymerase Chain Reaction-Restriction Fragment Length Polymorphism): Fusarium türlerinin ribozomal DNA ITS bölgesi PCR ile çoğaltılır ve ardından HinfI, AluI gibi restriksiyon enzimleri ile kesilir 1. Bu yöntem, türlerin genetik olarak ayrılmasını sağlar.
RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA): Bu teknikte, dizi bilgisine ihtiyaç duymadan çoğaltım yapılır ve farklı %GC içeriklerine sahip primerler kullanılır 4.
Mikrosatellit PCR: Mikrosatellitleri çevreleyen dizilere özgü primerler tasarlanarak genetik farklılıklar analiz edilir 4.
Bu yöntemler, Fusarium türlerinin genetik çeşitliliğini, filogenetik ilişkilerini ve popülasyon yapılarını ortaya koyar 34.
5 kaynak
Üreticilerin hastalık bilinci nasıl artırılabilir?
Üreticilerin hastalık bilinci şu yöntemlerle artırılabilir:
Eğitim ve yayım çalışmaları: Üreticilere, hastalık ve zararlılar konusunda teknik bilgi ve deneyim kazandıracak eğitimler verilmelidir 15.
Bilinçlendirme kampanyaları: Hastalıkların etkileri ve mücadele yöntemleri hakkında bilgilendirme kampanyaları düzenlenmelidir 2.
Çiftçi ziyaretleri: Tarım kuruluşları, üreticileri yerinde ziyaret ederek doğru ilaçlama zamanları ve yöntemleri konusunda rehberlik etmelidir 5.
Teknolojik destek: Mobil uygulamalar ve giyilebilir cihazlar gibi teknolojilerle, üreticilerin sağlık durumlarını takip etmeleri ve doğru bilgi edinmeleri sağlanmalıdır 2.
Örnek uygulamalar: Başarılı mücadele örnekleri ve iyi tarım uygulamaları hakkında bilgi paylaşımı yapılmalıdır 5.
{"8vv20":{"state":{"logoProps":{"url":"https://www.yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://www.yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fwww.yandex.com.tr%2Fgundem%2Fscience%2Ftaskopru-sarimsagi-laboratuvar-ortaminda-incelendi-o-hastaliga-yeni-umut-5419780%3Fncrnd%3D67414","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://www.yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"9243531701762972107","lr":20815,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1762972177601906-11832972078644326311-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-51-BAL","lr":"20815","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"8vv21":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://www.yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://www.yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"science","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"8vv22":{"state":{"title":"KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Bilim","url":"/gundem/science"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"hasExtralinksSettingsItem":true,"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"pageMeta":{"badge":{"textParts":[{"datetime":"2025-11-10T13:15:06+03:00","itemProp":"datePublished","text":"10 Kasım, 13:15"}]},"updatedDateBadge":{"textParts":[{"datetime":"2025-11-12T11:09:13+03:00","itemProp":"dateModified","text":"Son güncelleme: 12 Kasım, 11:09"}]}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"8vv23":{"state":{"storyId":"541978_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"541978_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://gunebakisgazetesi.com/video/26785403/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","text":"KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi","badge":{"url":"https://gunebakisgazetesi.com/video/26785403/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://gunebakisgazetesi.com"],"textParts":[{"text":"gunebakisgazetesi.com","bold":true},{"text":"10 Kasım"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"541978_0","hasSummarization":true,"urls":["https://gunebakisgazetesi.com/video/26785403/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","https://www.aciksoz.com.tr/haber/26785544/sarimsaktaki-hastaliklara-cozumu-karabuk-universitesi-buldu","https://www.kamu3.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi/1179663/","https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097"],"summarizationTexts":["KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi","Karabük Üniversitesi, TÜBİTAK destekli projesiyle sarımsakta verim kaybına yol açan Fusarium hastalıklarına karşı etkili çözüm önerileri geliştirerek, üretimde verim ve kalite artışı sağladı.","Sarımsaktaki hastalıklara çözümü Karabük Üniversitesi buldu Proje kapsamında, Türkiye'nin farklı bölgelerinde görülen Fusarium spp kaynaklı hastalıkların yaygınlığı, genetik çeşitliliği ve üretim üzerindeki etkileri kapsamlı biçimde ortaya konuldu.","Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, Kastamonu ve Kırklareli gibi illerden toplanan sarımsak örnekleri laboratuvar ortamında incelendi.","Yapılan analizler sonucunda, hastalığa neden olan Fusarium spp türlerinin yaygınlık durumu, genetik farklılıkları ve toksin üretim potansiyelleri belirlendi.","Dr. Öğr. Üyesi Kamil Sarpkaya, çalışmalar sırasında üreticilerin hastalık ve zararlılar konusunda önemli bilgi eksikliklerine sahip olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:Önemli üretici illerimizden biri olan Gaziantep'te yürüttüğümüz çalışmalarda gördük ki üreticilerimiz hastalık ve zararlılar konusunda yeterince bilinçli değil."],"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"9251771679500130210_2","url":"https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a71d5dfa563854b13ca8d0f6ae6//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://batmancagdascom.teimg.com/crop/1280x720/batmancagdas-com/uploads/2025/11/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://www.batmancagdas.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"2661461158735026073_2","url":"https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6e9c4c5014622c46e9a3ffc7c7//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://sokgazetesicomtr.teimg.com/crop/1280x720/sokgazetesi-com-tr/uploads/2025/11/sarr3.jpg"},"badge":{"url":"https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://www.sokgazetesi.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"14894662705313394754_2","url":"https://www.pusulagazetesi.com.tr/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdiler","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6d1cf68ea8573b75a20f23bf4c//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://pusulagazetesicomtr.teimg.com/crop/1280x720/pusulagazetesi-com-tr/uploads/2025/11/agency/iha/sarimsak-1.jpg"},"badge":{"url":"https://www.pusulagazetesi.com.tr/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdiler","faviconSources":["https://www.pusulagazetesi.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"3562442214487451469_2","url":"https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a6d254e00e114fc07bfdfbee362//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://yeniadimgazetesicom.teimg.com/crop/1280x720/yeniadimgazetesi-com/uploads/2025/11/s-a-r-i-m-s-a-k-1.jpg"},"badge":{"url":"https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://www.yeniadimgazetesi.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16733697340644407138_2","url":"https://www.egetelgraf.com/fusarium-hastaligina-karsi-yerli-cozum-sarimsakta-buyuk-bulus","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a6dbea88425ae23d97e6942c37a//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://egetelgrafcom.teimg.com/crop/1280x720/egetelgraf-com/uploads/2025/11/fusarium-hastaligina-karsi-yerli-cozum-sarimsakta-buyuk-bulus.jpg"},"badge":{"url":"https://www.egetelgraf.com/fusarium-hastaligina-karsi-yerli-cozum-sarimsakta-buyuk-bulus","faviconSources":["https://www.egetelgraf.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"13560448244153501407_2","url":"https://www.posta.com.tr/galeri/avrupada-eczanelerde-satiliyor-bizim-topraklarimizda-hala-degeri-bilinmiyor-yol-kenarinda-kendiliginden-yetisiyor-2931903","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a7235d0c4c702a0d9d078248902//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.posta.com.tr/i/posta/75/0x0/6912f769820a5eb61fc7b4ee.jpg"},"badge":{"url":"https://www.posta.com.tr/galeri/avrupada-eczanelerde-satiliyor-bizim-topraklarimizda-hala-degeri-bilinmiyor-yol-kenarinda-kendiliginden-yetisiyor-2931903","faviconSources":["https://www.posta.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"14851556127376027943_2","url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a6d5adac9382a0d2abc982fc4f6//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.gazetevatan.com/i/gazetevatan/75/1200x675/6911b7d82d492cf810644121.jpg"},"badge":{"url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","faviconSources":["https://www.gazetevatan.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"11718473928372836596_2","url":"https://www.busabahmalatya.com/foto/26800774/sonbaharda-kayisi-ilaclamasi-nasil-yapilir-iste-yaniti","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a771c76839fa2882fc55e7297a0//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1302/uploads/2025/11/12/large/sonbaharda-kayisi-ilaclamasi-nasil-yapilir-iste-yaniti-1-malatyahaber.webp"},"badge":{"url":"https://www.busabahmalatya.com/foto/26800774/sonbaharda-kayisi-ilaclamasi-nasil-yapilir-iste-yaniti","faviconSources":["https://www.busabahmalatya.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"1588242409629156051_2","url":"https://www.taskoprupostasi.com/taskopru-sarimsagi-laboratuvar-ortaminda-incelendi-o-hastaliga-yeni-umut","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6d2a581a6beb0b08d982f9ab7f//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://taskoprupostasicom.teimg.com/crop/1280x720/taskoprupostasi-com/uploads/2025/11/sarimsak-analiz-2.jpg"},"badge":{"url":"https://www.taskoprupostasi.com/taskopru-sarimsagi-laboratuvar-ortaminda-incelendi-o-hastaliga-yeni-umut","faviconSources":["https://www.taskoprupostasi.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"17677365260981953022_2","url":"https://www.haberler.com/guncel/karabuk-universitesi-nden-sarimsakta-hastaliklarla-mucadele-projesi-19239560-haberi/","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a6e2ecf350ee8776f24fc120744//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://foto.haberler.com/haber/2025/11/10/karabuk-universitesinden-sarimsak-uretimine-19239560_amp.jpg"},"badge":{"url":"https://www.haberler.com/guncel/karabuk-universitesi-nden-sarimsakta-hastaliklarla-mucadele-projesi-19239560-haberi/","faviconSources":["https://www.haberler.com"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","text":{"text":"Karabük Üniversitesi, TÜBİTAK destekli projesiyle sarımsakta verim kaybına yol açan Fusarium hastalıklarına karşı etkili çözüm önerileri geliştirerek, üretimde verim ve kalite artışı sağladı.","badge":{"url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"10 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Karabük Üniversitesi, TÜBİTAK destekli projesiyle sarımsakta verim kaybına yol açan Fusarium hastalıklarına karşı etkili çözüm önerileri geliştirerek, üretimde verim ve kalite artışı sağladı."}}},{"type":"text","url":"https://www.aciksoz.com.tr/haber/26785544/sarimsaktaki-hastaliklara-cozumu-karabuk-universitesi-buldu","text":{"text":"Sarımsaktaki hastalıklara çözümü Karabük Üniversitesi buldu Proje kapsamında, Türkiye'nin farklı bölgelerinde görülen Fusarium spp kaynaklı hastalıkların yaygınlığı, genetik çeşitliliği ve üretim üzerindeki etkileri kapsamlı biçimde ortaya konuldu.","badge":{"url":"https://www.aciksoz.com.tr/haber/26785544/sarimsaktaki-hastaliklara-cozumu-karabuk-universitesi-buldu","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"10 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Sarımsaktaki hastalıklara çözümü Karabük Üniversitesi buldu Proje kapsamında, Türkiye'nin farklı bölgelerinde görülen Fusarium spp kaynaklı hastalıkların yaygınlığı, genetik çeşitliliği ve üretim üzerindeki etkileri kapsamlı biçimde ortaya konuldu."}}},{"type":"text","id":"16038584809400568074","url":"https://www.kamu3.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi/1179663/","text":{"text":"Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, Kastamonu ve Kırklareli gibi illerden toplanan sarımsak örnekleri laboratuvar ortamında incelendi.","badge":{"url":"https://www.kamu3.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi/1179663/","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"10 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, Kastamonu ve Kırklareli gibi illerden toplanan sarımsak örnekleri laboratuvar ortamında incelendi."}}},{"type":"text","id":"5469134037978957086","url":"https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","text":{"text":"Yapılan analizler sonucunda, hastalığa neden olan Fusarium spp türlerinin yaygınlık durumu, genetik farklılıkları ve toksin üretim potansiyelleri belirlendi.","badge":{"url":"https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"10 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Yapılan analizler sonucunda, hastalığa neden olan Fusarium spp türlerinin yaygınlık durumu, genetik farklılıkları ve toksin üretim potansiyelleri belirlendi."}}},{"type":"text","url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","text":{"text":"Dr. Öğr. Üyesi Kamil Sarpkaya, çalışmalar sırasında üreticilerin hastalık ve zararlılar konusunda önemli bilgi eksikliklerine sahip olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:Önemli üretici illerimizden biri olan Gaziantep'te yürüttüğümüz çalışmalarda gördük ki üreticilerimiz hastalık ve zararlılar konusunda yeterince bilinçli değil.","badge":{"url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"10 Kasım"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Dr. Öğr. Üyesi Kamil Sarpkaya, çalışmalar sırasında üreticilerin hastalık ve zararlılar konusunda önemli bilgi eksikliklerine sahip olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:Önemli üretici illerimizden biri olan Gaziantep'te yürüttüğümüz çalışmalarda gördük ki üreticilerimiz hastalık ve zararlılar konusunda yeterince bilinçli değil."}}}]},"sources":[{"url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","displayName":"gazetevatan.com"},{"url":"https://www.aciksoz.com.tr/haber/26785544/sarimsaktaki-hastaliklara-cozumu-karabuk-universitesi-buldu","displayName":"aciksoz.com.tr"},{"url":"https://www.kamu3.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi/1179663/","displayName":"kamu3.com"},{"url":"https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","displayName":"yeniadimgazetesi.com"},{"url":"https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","displayName":"gazetevatan.com"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"16197350290412481775","url":"https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","target":"_blank","title":{"text":"KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"16197350290412481775","hasSummarization":false,"url":"https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://www.batmancagdas.com"],"textParts":[{"text":"batmancagdas.com","bold":true},{"text":"Dün"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"8010908462409312502","url":"https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","target":"_blank","title":{"text":"KBÜ, sarımsakta Fusarium hastalıklarına karşı bilimsel çözüm geliştirdi","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"8010908462409312502","hasSummarization":false,"url":"https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","faviconSources":["https://www.sokgazetesi.com.tr"],"textParts":[{"text":"sokgazetesi.com.tr","bold":true},{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"14894662705313394754_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"2838255964570886226_0","title":"TÜBİTAK","url":"/gundem/topic/tubitak-28382559645708862260","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"2838255964570886226_0","url":"gundem/topic/tubitak-28382559645708862260"}}}],"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"541978_0","hasVideo":false,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/science/taskopru-sarimsagi-laboratuvar-ortaminda-incelendi-o-hastaliga-yeni-umut-5419780","newsUrls":["https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","https://www.aciksoz.com.tr/haber/26785544/sarimsaktaki-hastaliklara-cozumu-karabuk-universitesi-buldu","https://www.kamu3.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi/1179663/","https://www.yeniadimgazetesi.com/sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","https://www.gazetevatan.com/galeri/turkiyenin-beyaz-altini-kurtuluyor-kesin-cozum-bulundu-verim-kaybi-tarihe-karisiyor-2324097","https://www.batmancagdas.com/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi","https://www.sokgazetesi.com.tr/kbu-sarimsakta-fusarium-hastaliklarina-karsi-bilimsel-cozum-gelistirdi"],"videoUrls":[],"topicUrls":["/gundem/topic/tubitak-28382559645708862260"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"8vv24":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.koppert.com.tr/bitki-hastaliklari/fusarium-spp/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/8612/mod_resource/content/0/8.%20konu.pptx?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://fungiexpress.com/fusarium-turleri/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.onaltarimbucak.com/fungi/toprak-k%C3%B6kenli-hastal%C4%B1klar?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1839940?size=16&stub=1"],"title":"Fusarium spp türleri nasıl tanımlanır?","markdown":"**Fusarium spp. türlerinin tanımlanmasında** aşağıdaki yöntemler kullanılır:\n\n* **Moleküler tanımlama**: β-tubulin, ITS ve EF gen dizilerinin PCR ile çoğaltılması ve dizi analizi yapılması [```5```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1839940).\n* **Spor ve misel yapısı**: Sporların iğ ya da eliptik şekli, spor üreten yapıların rengi (beyaz, pembe, sarımsı) ve koloni yapısının pamuksu görünümü [```3```](https://fungiexpress.com/fusarium-turleri/).\n* **Yaşam döngüsü ve belirtileri**: Klamidospor veya miselyum olarak toprakta ve bitki kalıntılarında yıllarca hayatta kalma, kök ve kök boğazında lezyonlar oluşturma, bitkinin solgunlaşması ve ölmesi [```1```](https://www.koppert.com.tr/bitki-hastaliklari/fusarium-spp/)[```4```](https://www.onaltarimbucak.com/fungi/toprak-k%C3%B6kenli-hastal%C4%B1klar).\n\nFusarium türleri, tarımsal ürünlerde ciddi kayıplara neden olabilen patojenlerdir [```3```](https://fungiexpress.com/fusarium-turleri/). Doğru tanımlama ve mücadele için uzman bir tarım danışmanına başvurulması önerilir."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=gRA1X-mkZvc?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://garlics.com/tr/blog/sarimsak-verimi-nasil-artirilir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.geredemedyatakip.com.tr/saglik/karabukte-sarimsakta-verim-artisi-icin-cozum-onerileri-gelistirildi.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarimrehberim.com/sarimsak-gubre-istegi-ve-besleme-teknikleri/?size=16&stub=1"],"title":"Sarımsakta verim artışı için hangi yöntemler kullanılır?","markdown":"Sarımsakta verim artışı için kullanılan bazı yöntemler şunlardır:\n\n* **Doğru gübreleme**: İlkbaharda azotlu gübreler, çiçeklenme döneminde ise fosfor ve potasyum içeren gübreler kullanılır [```2```](https://garlics.com/tr/blog/sarimsak-verimi-nasil-artirilir/)[```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri)[```5```](https://tarimrehberim.com/sarimsak-gubre-istegi-ve-besleme-teknikleri/). Toprak analizi yaparak doğru oranlarda gübreleme yapılması önerilir [```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri)[```5```](https://tarimrehberim.com/sarimsak-gubre-istegi-ve-besleme-teknikleri/).\n* **Sulama**: Toprağın nem seviyesini korumak için düzenli sulama yapılır, ancak aşırı sulamadan kaçınılır [```2```](https://garlics.com/tr/blog/sarimsak-verimi-nasil-artirilir/)[```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri).\n* **Hastalık ve zararlılarla mücadele**: Fusarium gibi hastalıklara ve zararlılara karşı kimyasal mücadele yöntemleri kullanılır [```2```](https://garlics.com/tr/blog/sarimsak-verimi-nasil-artirilir/)[```4```](https://www.geredemedyatakip.com.tr/saglik/karabukte-sarimsakta-verim-artisi-icin-cozum-onerileri-gelistirildi.html).\n* **Budama**: Çiçek sapları ve sararmış yapraklar budanarak bitkinin enerjisi soğana yönlendirilir [```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri).\n* **Sağlıklı tohum kullanımı**: Temiz ve hastalıktan arındırılmış tohumlar tercih edilir [```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri).\n* **Toprak hazırlığı**: Toprağın iyi drene olması ve pH seviyesinin düzeltilmesi sağlanır [```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri).\n* **Rotasyon**: Aynı alanda sürekli sarımsak yetiştirmekten kaçınılır [```3```](https://www.cicekbakimlari.net/icerik/sarimsak-yetistiriciliginde-verim-artirma-teknikleri-gubreleme-ve-budama-yontemleri)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.hurriyet.com.tr/mahmure/sarimsak-nasil-yetisir-sarimsak-turkiyede-en-cok-ve-en-iyi-nerede-yetisir-ve-nasil-yetistirilir-41742035?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/459/3679?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dogumark.com/turkiyede-sarimsak-hangi-yorede-meshurdur/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sabah.com.tr/egitim/sarimsak-hangi-sehirde-yetisir-sarimsak-en-cok-hangi-ilimizde-uretilir-nerede-meshur-e1-7166427?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ufuktarim.com/sarimsak-yetistiriciligi?size=16&stub=1"],"title":"Türkiye'de sarımsak üretimi hangi bölgelerde yoğunlaşmıştır?","markdown":"Türkiye'de sarımsak üretimi en çok **Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde** yoğunlaşmıştır [```1```](https://www.hurriyet.com.tr/mahmure/sarimsak-nasil-yetisir-sarimsak-turkiyede-en-cok-ve-en-iyi-nerede-yetisir-ve-nasil-yetistirilir-41742035). \n\n**Önemli sarımsak üretim bölgeleri**:\n* **Kastamonu, Taşköprü ilçesi** [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/459/3679)[```3```](https://www.dogumark.com/turkiyede-sarimsak-hangi-yorede-meshurdur/)[```4```](https://www.sabah.com.tr/egitim/sarimsak-hangi-sehirde-yetisir-sarimsak-en-cok-hangi-ilimizde-uretilir-nerede-meshur-e1-7166427). Türkiye'deki toplam sarımsak üretiminin büyük bir kısmını karşılar [```2```](https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/459/3679)[```4```](https://www.sabah.com.tr/egitim/sarimsak-hangi-sehirde-yetisir-sarimsak-en-cok-hangi-ilimizde-uretilir-nerede-meshur-e1-7166427).\n* **Ege Bölgesi** [```3```](https://www.dogumark.com/turkiyede-sarimsak-hangi-yorede-meshurdur/). Özellikle Aydın ve Muğla illerinde köy sarımsağı üretilir [```3```](https://www.dogumark.com/turkiyede-sarimsak-hangi-yorede-meshurdur/).\n* **Kahramanmaraş, Gaziantep, Balıkesir, Edirne ve Hatay** [```4```](https://www.sabah.com.tr/egitim/sarimsak-hangi-sehirde-yetisir-sarimsak-en-cok-hangi-ilimizde-uretilir-nerede-meshur-e1-7166427). Bu illerde de yüksek kalitede sarımsak üretilir [```4```](https://www.sabah.com.tr/egitim/sarimsak-hangi-sehirde-yetisir-sarimsak-en-cok-hangi-ilimizde-uretilir-nerede-meshur-e1-7166427).\n\nSarımsak, Türkiye'nin birçok bölgesinde yetiştirilebilse de, bu bölgeler toprak ve iklim koşulları açısından daha uygundur [```5```](https://www.ufuktarim.com/sarimsak-yetistiriciligi)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/187874?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/311963936_Tahil_Patojeni_Fusarium_culmorum'da_Genetik_Tiplendirme_Yaklasimlari?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.acarindex.com/tarim-bilimleri-dergisi/genetic-diversity-and-population-structure-of-fusarium-oxysporum-f-sp-cepae-the-causal-agent-of-fusarium-basal-plate-rot-on-onion-using-rapd-markers-770636?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://studylibtr.com/doc/1406792/tah%C4%B1l-patojeni-fusarium-culmorum-da-genetik?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/43444/mod_resource/content/0/KONU%202.pdf?size=16&stub=1"],"title":"Fusarium hastalıklarının genetik çeşitliliği nasıl incelenir?","markdown":"Fusarium hastalıklarının genetik çeşitliliği, **moleküler teknikler** kullanılarak incelenir. Bu teknikler arasında:\n\n* **PCR-RFLP (Polymerase Chain Reaction-Restriction Fragment Length Polymorphism)**: Fusarium türlerinin ribozomal DNA ITS bölgesi PCR ile çoğaltılır ve ardından HinfI, AluI gibi restriksiyon enzimleri ile kesilir [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/187874). Bu yöntem, türlerin genetik olarak ayrılmasını sağlar.\n* **RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA)**: Bu teknikte, dizi bilgisine ihtiyaç duymadan çoğaltım yapılır ve farklı %GC içeriklerine sahip primerler kullanılır [```4```](https://studylibtr.com/doc/1406792/tah%C4%B1l-patojeni-fusarium-culmorum-da-genetik).\n* **Mikrosatellit PCR**: Mikrosatellitleri çevreleyen dizilere özgü primerler tasarlanarak genetik farklılıklar analiz edilir [```4```](https://studylibtr.com/doc/1406792/tah%C4%B1l-patojeni-fusarium-culmorum-da-genetik).\n\nBu yöntemler, Fusarium türlerinin genetik çeşitliliğini, filogenetik ilişkilerini ve popülasyon yapılarını ortaya koyar [```3```](https://www.acarindex.com/tarim-bilimleri-dergisi/genetic-diversity-and-population-structure-of-fusarium-oxysporum-f-sp-cepae-the-causal-agent-of-fusarium-basal-plate-rot-on-onion-using-rapd-markers-770636)[```4```](https://studylibtr.com/doc/1406792/tah%C4%B1l-patojeni-fusarium-culmorum-da-genetik)."},{"id":4,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4429851?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kolaykredim.com.tr/saglik-bilincini-artirmanin-yollari-daha-iyi-bir-gelecek-icin-adimlar/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.anadoluekspres.com.tr/haber/25531069/ureticilerimizin-hastaliga-karsi-alacagi-onlemler-buyuk-onem-tasimaktadir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.star.com.tr/guncel/saglikli-yasam-icin-kurallar-sikilasiyor-sigara-ve-sekere-sifir-tolerans-haber-1975386/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/371704111_MARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESIMARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESI?size=16&stub=1"],"title":"Üreticilerin hastalık bilinci nasıl artırılabilir?","markdown":"Üreticilerin hastalık bilinci şu yöntemlerle artırılabilir:\n\n* **Eğitim ve yayım çalışmaları**: Üreticilere, hastalık ve zararlılar konusunda teknik bilgi ve deneyim kazandıracak eğitimler verilmelidir [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4429851)[```5```](https://www.researchgate.net/publication/371704111_MARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESIMARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESI).\n* **Bilinçlendirme kampanyaları**: Hastalıkların etkileri ve mücadele yöntemleri hakkında bilgilendirme kampanyaları düzenlenmelidir [```2```](https://kolaykredim.com.tr/saglik-bilincini-artirmanin-yollari-daha-iyi-bir-gelecek-icin-adimlar/).\n* **Çiftçi ziyaretleri**: Tarım kuruluşları, üreticileri yerinde ziyaret ederek doğru ilaçlama zamanları ve yöntemleri konusunda rehberlik etmelidir [```5```](https://www.researchgate.net/publication/371704111_MARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESIMARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESI).\n* **Teknolojik destek**: Mobil uygulamalar ve giyilebilir cihazlar gibi teknolojilerle, üreticilerin sağlık durumlarını takip etmeleri ve doğru bilgi edinmeleri sağlanmalıdır [```2```](https://kolaykredim.com.tr/saglik-bilincini-artirmanin-yollari-daha-iyi-bir-gelecek-icin-adimlar/).\n* **Örnek uygulamalar**: Başarılı mücadele örnekleri ve iyi tarım uygulamaları hakkında bilgi paylaşımı yapılmalıdır [```5```](https://www.researchgate.net/publication/371704111_MARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESIMARDIN_ILI_KIRAZ_URETICILERININ_BITKI_KORUMA_UYGULAMALARINDA_BILINC_DUZEYLERININ_BELIRLENMESI)."}],"isYazekaApp":false,"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://www.yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"8vv25":{"state":{"snippets":[{"id":"542851_0","totalSources":38,"url":"/gundem/science/gunes-te-buyuk-patlama-dunya-icin-korkutan-uyari-sozcu-gazetesi-5428510","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6f838fffde3abb44a44d8cbf10//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img-s3.onedio.com/id-69124d139521ec431480e4a8/rev-0/w-1200/h-675/f-jpg/s-5224f8b86d55d10482c8b91547d9ea5bc58fe15d.jpg"}},"logAttrs":{"id":"542851_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.evrensel.net/haber/583306/guneste-siddetli-patlamalar-jeomanyetik-firtina-uyarisi-yapildi","https://onedio.com/haber/gunes-te-uc-siddetli-patlama-meydana-geldi-jeomanyetik-firtina-uyarisi-yapildi-dunyaya-dogru-geliyor-1324789","https://www.ntv.com.tr/teknoloji/jeomanyetik-firtina-uyarisi-gunesten-gelen-kutle-dunyaya-dogru-ilerliyor-1695532","https://www.evrensel.net/haber/583306/guneste-siddetli-patlamalar-jeomanyetik-firtina-uyarisi-yapildi"],"summarizationTexts":["Güneşte şiddetli patlamalar: Jeomanyetik fırtına uyarısı yapıldı - Evrensel","Güneş’te son günlerde üç güçlü patlama kaydedildi.","Uzmanlar bu patlamalar neticesinde uzaya savrulan parçacıkların Dünya’ya çarpabileceğini düşünüyor.","AR4274 adlı aktif bölgede, 9 ve 10 Kasım'da iki güçlü X sınıfı güneş patlaması meydana geldi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Güneşte şiddetli patlamalar: Jeomanyetik fırtına uyarısı yapıldı - Evrensel","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://onedio.com/haber/gunes-te-uc-siddetli-patlama-meydana-geldi-jeomanyetik-firtina-uyarisi-yapildi-dunyaya-dogru-geliyor-1324789","faviconSources":["https://onedio.com","https://www.ntv.com.tr","https://www.evrensel.net"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"09:43"},{"id":"542543_0","totalSources":60,"url":"/gundem/science/kou-bilimpark-a-bakanli-acilis-5425430","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6df201a42d343f37b1e3884984//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/756/uploads/2025/11/10/large/kacirr.jpg"}},"logAttrs":{"id":"542543_0","hasSummarization":true,"urls":["https://demokratkocaeli.com/haber/26787217/sanayi-ve-teknoloji-bakani-kacir-koude-acilis-yapacak","https://www.kocaelikoz.com/haber/26787882/bakan-kacir-yarin-kocaeliye-geliyor","https://www.kocaeligazetesi.com.tr/haber/26788555/bakani-kacir-koude-acilis-yapacak","https://demokratkocaeli.com/haber/26787217/sanayi-ve-teknoloji-bakani-kacir-koude-acilis-yapacak"],"summarizationTexts":["Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır KOÜ’de açılış yapacak","KOÜ Bilimpark ve TÜBİTAK Milli Teknoloji Atölyesi’nin açılış töreni, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın katılımıyla yarın (11Kasım Salı) gerçekleştirilecek.","Açılışta, üniversitenin inovasyon ve Ar-Ge odaklı projeleri tanıtılacak, Bilimpark ve Milli Teknoloji Atölyesi’nin genç girişimcilere sağlayacağı fırsatlar ve işleyişi detaylı olarak paylaşılacak.","Toplam 3 bin metrekarelik alana kurulan Bilimpark ve Milli Teknoloji Atölyesi, KOÜ’nün araştırma üniversitesi olma yolundaki en önemli adımlarından biri olarak öne çıkıyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır KOÜ’de açılış yapacak","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.kocaelikoz.com/haber/26787882/bakan-kacir-yarin-kocaeliye-geliyor","faviconSources":["https://www.kocaelikoz.com","https://www.kocaeligazetesi.com.tr","https://demokratkocaeli.com"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"19:42"},{"id":"541856_0","totalSources":55,"url":"/gundem/science/yer-yerinden-oynadi-5418560","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6ce503da59e63f3c65cfe4445e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cdnuploads.aa.com.tr/uploads/Contents/2025/11/10/thumbs_b_c_64cf9d4328d61fc28413a04579649662.jpg?v=111234"}},"logAttrs":{"id":"541856_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.aa.com.tr/tr/analiz/sindirgi-gordes-ve-simav-hattinda-artan-sismik-hareketlilik-ne-anlama-geliyor/3739565","https://www.aa.com.tr/tr/analiz/sindirgi-gordes-ve-simav-hattinda-artan-sismik-hareketlilik-ne-anlama-geliyor/3739565","https://www.haberler.com/guncel/analiz-sindirgi-gordes-ve-simav-hattinda-artan-19237665-haberi/","https://www.canligaste.com/analiz-sindirgi-gordes-ve-simav-hattinda-artan-sismik-hareketlilik-ne-anlama-geliyor/741097/"],"summarizationTexts":["Sındırgı, Gördes ve Simav hattında artan sismik hareketlilik ne anlama geliyor?","İTÜ Emekli Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Okan Tüysüz, son dönemde Sındırgı, Gördes ve Simav çevresinde gözlenen sismik hareketliliği ve bu depremlerin olası nedenlerini AA Analiz için kaleme aldı.","10 Ağustos 2025'te Sındırgı (Balıkesir) ile Akşehir (Konya) arasında 360 kilometre kadar uzanan fayın en batı ucunda, Sındırgı ilçesinin biraz kuzeyinde 6,1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.","Deprem etkinliği nispeten azalarak sürerken 27 Ekim'de Sındırgı güneydoğusunda 6,1 büyüklüğünde bir deprem daha oldu."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Sındırgı, Gördes ve Simav hattında artan sismik hareketlilik ne anlama geliyor?","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.aa.com.tr/tr/analiz/sindirgi-gordes-ve-simav-hattinda-artan-sismik-hareketlilik-ne-anlama-geliyor/3739565","faviconSources":["https://www.aa.com.tr","https://www.haberler.com","https://www.canligaste.com"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":true,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"11:56"},{"id":"542582_0","totalSources":43,"url":"/gundem/science/unhcr-dogal-afetler-10-yilda-250-milyon-kisiyi-yerinden-etti-5425820","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6f0c0bd5edbcb52283580fea4e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://media.cumhuriyet.com.tr/Archive//69b77a76-b1e4-4aa2-811f-022f1cf877eb.jpg"}},"logAttrs":{"id":"542582_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.canligaste.com/bm-dogal-afetlerin-2024-te-45-milyon-kisinin-ulke-icinde-yerinden-edilmesine-neden-oldugunu-bildirdi/741416/","https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/bm-dogal-afetlerin-2024-te-45-milyon-kisinin-ulke-icinde-yerinden-edilmesine-neden-oldugunu-bildirdi-2451588","https://www.haberler.com/guncel/bm-raporu-2024-te-dogal-afetler-45-milyon-kisiyi-yerinden-etti-19240002-haberi/","https://www.birgun.net/haber/bm-dogal-afetlerin-2024-te-45-milyon-kisinin-ulke-icinde-yerinden-edilmesine-neden-oldugunu-bildirdi-667900"],"summarizationTexts":["BM, doğal afetlerin 2024'te 45 milyon kişinin ülke içinde yerinden edilmesine neden olduğunu bildirdi","Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM), doğal afetlerin sadece 2024'te 45 milyon kişinin ülke içinde yerinden edilmesine ve 240 milyar doların üzerinde kayba yol açtığını belirtti.","IOM, COP30 kapsamında yayımladığı raporda, sel, kuraklık ve felaketlerin günlük gerçekleriyle yaşayan milyonlarca kişiye dikkat çekilmesi çağrısında bulundu.","IOM'un, afetlerden etkilenen toplulukların toparlanmasına, yeniden inşasına ve bir sonraki fırtınaya hazırlanmasına yardımcı olmak için hükümetleri ve yerel ortakları desteklediğine işaret edildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"BM, doğal afetlerin 2024'te 45 milyon kişinin ülke içinde yerinden edilmesine neden olduğunu bildirdi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/bm-dogal-afetlerin-2024-te-45-milyon-kisinin-ulke-icinde-yerinden-edilmesine-neden-oldugunu-bildirdi-2451588","faviconSources":["https://www.cumhuriyet.com.tr","https://www.haberler.com","https://www.birgun.net"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"20:58"},{"id":"542836_0","totalSources":27,"url":"/gundem/science/avustralya-da-yeni-ari-turu-bulundu-seytan-diken-5428360","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a71c3e2e8f84795499a84513672//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://izmirdesondakikacomtr.teimg.com/crop/1280x720/izmirdesondakika-com-tr/uploads/2025/11/6912da86a0009420.webp"}},"logAttrs":{"id":"542836_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.diken.com.tr/avustralyada-yeni-ari-turu-bulundu-seytan/","https://www.diken.com.tr/avustralyada-yeni-ari-turu-bulundu-seytan/","https://www.ntv.com.tr/dunya/doganin-seytani-boynuzlu-lucifer-arisi-kesfedildi-1695606","https://www.izmirdesondakika.com.tr/avustralyada-seytan-boynuzlu-yeni-ari-turu-kesfedildi-lucifer"],"summarizationTexts":["Avustralya'da yeni arı türü bulundu: 'Şeytan' - Diken","BBC’nin haberine göre Curtin Üniversitesi’nden akademisyen Kit Prendergast liderliğindeki ekip, ‘Megachile Lucifer’ adlı arıyı Batı Avustralya’nın Goldfields bölgesindeki Bremer Sıradağları’nda fark etti.","Üniversitenin Moleküler ve Yaşam Bilimleri Fakültesi’nden Kit Prendergast, 2019’da nesli kritik tehlike altındaki bir yabani çiçeği incelerken arıyı fark ettiğini belirtti.","Prendergast, “Dişi arının yüzünde inanılmaz küçük boynuzlar vardı. Bu grup içinde tanımlanan ilk yeni tür 20 yıldan fazla süredir çıkmadı.” dedi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Avustralya'da yeni arı türü bulundu: 'Şeytan' - Diken","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.diken.com.tr/avustralyada-yeni-ari-turu-bulundu-seytan/","faviconSources":["https://www.diken.com.tr","https://www.ntv.com.tr","https://www.izmirdesondakika.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"09:43"},{"id":"541792_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/turk-bilim-insani-oncu-oldu-5417920","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a6cf4d19924a8357b9f2d4dd050//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.dunya.com/rcman/Cw1200h675q95gc/storage/files/images/2025/11/10/yeni-proje-2025-11-10t114825-bucz_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"541792_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.canligaste.com/turk-bilim-insaninin-onculugunde-biri-yasanabilir-bolgede-4-otegezegen-kesfedildi/741089/","https://www.canligaste.com/turk-bilim-insaninin-onculugunde-biri-yasanabilir-bolgede-4-otegezegen-kesfedildi/741089/","https://www.dunya.com/gundem/turk-bilim-insanlari-kesfetti-dunyadan-daha-buyuk-karasal-gezegen-haberi-802348","https://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/turk-bilim-insanindan-uzayda-buyuk-kesif-yasanabilir-bolgede-4-yeni-otegezegen-bulundu-1158892"],"summarizationTexts":["Türk bilim insanının öncülüğünde biri yaşanabilir bölgede 4 ötegezegen keşfedildi","Ankara Haberleri - BUĞRAHAN AYHAN - Türk bilim insanının öncülüğündeki uluslararası gök bilimcilerden oluşan ekip, biri yaşanabilir bölgede olmak üzere 4 ötegezegen keşfetti.","Bu doğrultuda ötegezegenin yaşanabilir bölgede yer almasına bağlı olarak atmosferinin bulunması olasılığı, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile yaşam bulgularına dair gözlem yapılabilme ihtimalini öne çıkarıyor.","Araştırma, Ankara Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (KRENEK) bünyesinde, Yalçınkaya’nın doktora tezi kapsamında yürütüldü."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Türk bilim insanının öncülüğünde biri yaşanabilir bölgede 4 ötegezegen keşfedildi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.canligaste.com/turk-bilim-insaninin-onculugunde-biri-yasanabilir-bolgede-4-otegezegen-kesfedildi/741089/","faviconSources":["https://www.canligaste.com","https://www.dunya.com","https://www.turkiyegazetesi.com.tr"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"11:42"},{"id":"541803_0","totalSources":46,"url":"/gundem/science/van-da-5-bin-yillik-arpa-taneleri-bulundu-5418030","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a6d2a9fd61ec281899a90e20050//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.dunya.com/rcman/Cw1200h675q95gc/storage/files/images/2025/11/10/aa-20251110-39667899-39667887-va-gw3p_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"541803_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aa.com.tr/tr/kultur/vandaki-kazilarda-5-bin-yillik-oldugu-degerlendirilen-karbonlasmis-arpa-taneleri-bulundu/3739558","https://www.haberturk.com/van-haberleri/39667710-vandaki-kazilarda-5-bin-yillik-oldugu-degerlendirilen-karbonlasmis-arpa-taneleri-bulundu","https://www.dunya.com/video-galeri/kultur-sanat/vanda-5-bin-yillik-arpa-firin-ve-ezgi-taslari-bulundu-video-802359","https://www.aa.com.tr/tr/kultur/vandaki-kazilarda-5-bin-yillik-oldugu-degerlendirilen-karbonlasmis-arpa-taneleri-bulundu/3739558"],"summarizationTexts":["Van'daki kazılarda 5 bin yıllık olduğu değerlendirilen karbonlaşmış arpa taneleri bulundu","Van Müzesi başkanlığında, Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hanifi Biber'in bilimsel sorumluluğunda yürütülen çalışmalarda arkeolog, antropolog ve sanat tarihçilerinden oluşan 15 kişilik ekip yer alıyor.","Bulgular, höyüğün tarımsal faaliyetlerin önemli bir merkezi olduğunu ve bölgenin en erken yerleşimlerinden biri olduğunu gösteriyor.","Geçen yıllarda Erken Tunç Çağı'na ait depo alanını tespit eden kazı ekibi, bu yıl da aynı noktada fırın ve çömleklerin olduğu mutfak bölümünü ve bu bölümdeki alt ve üst ezgi (öğütme) taşlarını, küçükbaş hayvan kemiklerini, kırık bir küpün içinde ve çevresinde 5 bin yıllık olduğu değerlendirilen arpa tanelerini ortaya çıkardı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Van'daki kazılarda 5 bin yıllık olduğu değerlendirilen karbonlaşmış arpa taneleri bulundu","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/van-haberleri/39667710-vandaki-kazilarda-5-bin-yillik-oldugu-degerlendirilen-karbonlasmis-arpa-taneleri-bulundu","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://www.dunya.com","https://www.aa.com.tr"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"11:42"},{"id":"543190_0","totalSources":21,"url":"/gundem/science/kahverengi-kokarca-marmara-ya-ulasti-bursa-ve-yalova-da-tarim-alarmi-5431900","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a7224036949d9aa6e405e588b5d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://d.olay53.com/news/1485277.jpg"}},"logAttrs":{"id":"543190_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberport.com/gundem/kahverengi-kokarca-marmara-ya-ulasti-bursa-ve-yalova-da-tarim-alarmi-283961h","https://www.olay53.com/haber/artvinde-baslayan-zararli-marmaraya-ulasti-1516482.htm","https://www.gazetepusula.net/tehdit-buyuyor-tarim-arazileri-risk-altinda/373136/","https://www.haberport.com/gundem/kahverengi-kokarca-marmara-ya-ulasti-bursa-ve-yalova-da-tarim-alarmi-283961h"],"summarizationTexts":["Kahverengi Kokarca Marmara'ya Ulaştı: Bursa ve Yalova’da Tarım Alarmı","Artvin'de ilk kez 2018 yılında tespit edilen kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), Karadeniz bölgesi üzerinden hızla yayılmaya devam ediyor.","Uzmanlar, zararlının yalnızca bölgesel değil, topyekûn ülke genelinde bir mücadele gerektirdiğini vurguluyor.","Uzman uyarısıProf. Dr. Temel Göktürk (Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi), kahverengi kokarcanın Doğu Karadeniz'den başlayıp 2018'den bu yana Artvin, Rize, Trabzon, Ordu, Giresun, Samsun ve Doğu Karadeniz genelinde yayıldığını; 2025 itibarıyla Marmara'nın Yalova ve Bursa illerinde de aktif olarak yerleşmiş durumda olduğunu vurguladı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Kahverengi Kokarca Marmara'ya Ulaştı: Bursa ve Yalova’da Tarım Alarmı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.olay53.com/haber/artvinde-baslayan-zararli-marmaraya-ulasti-1516482.htm","faviconSources":["https://www.olay53.com","https://www.gazetepusula.net","https://www.haberport.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"12:32"},{"id":"542845_0","totalSources":22,"url":"/gundem/science/turkiye-de-ilk-kez-uygulaniyor-yerli-ve-milli-olarak-gelistirildi-5428450","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a7186b5e836bece11ef1ab19893//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/yerel_haber/2025/11/11/ver1762840801/115346776_640x360.jpg"}},"logAttrs":{"id":"542845_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.aksiyon.com.tr/bitlis-te-mobil-cig-gozlem-projesi-nin-1-fazi-tamamlandi-turkiye-de-ilk-mobil-istasyon-210851","https://www.haberturk.com/bitlis-haberleri/115346776-bitliste-cig-riskine-karsi-yerli-ve-mobil-guvenlik-turkiyede-bir-ilkmobil-cig-gozlem","https://www.aksiyon.com.tr/bitlis-te-mobil-cig-gozlem-projesi-nin-1-fazi-tamamlandi-turkiye-de-ilk-mobil-istasyon-210851","https://www.kamu3.com/bitlis-te-cig-riskine-karsi-yerli-ve-mobil-guvenlik-turkiye-de-bir-ilk/1180010/"],"summarizationTexts":["Bitlis'te Mobil Çığ Gözlem Projesi'nin 1. Fazı Tamamlandı: Türkiye'de İlk Mobil İstasyon","Bitlis te çığ riskinin önceden tespit edilmesi amacıyla yaklaşık 1,5 yıl önce başlatılan Mobil Çığ Gözlem Projesi nin birinci fazı tamamlandı.","Proje, AFAD Başkanlığı koordinasyonunda ve TÜBİTAK desteğiyle hayata geçirildi ve pilot il olarak Bitlis seçildi.","AFAD İl Müdürlüğü teknik personelinin fikriyle geliştirilen projede, ilk etapta bölgenin en üst kısmına bir çığ gözlem istasyonu yerleştirildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Bitlis'te Mobil Çığ Gözlem Projesi'nin 1. Fazı Tamamlandı: Türkiye'de İlk Mobil İstasyon","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/bitlis-haberleri/115346776-bitliste-cig-riskine-karsi-yerli-ve-mobil-guvenlik-turkiyede-bir-ilkmobil-cig-gozlem","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://www.aksiyon.com.tr","https://www.kamu3.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"09:43"},{"id":"543772_0","totalSources":17,"url":"/gundem/science/astronot-idrarindan-uretilen-uzay-yemegi-uui-de-denenecek-5437720","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a736df6a7d3f9b79ad39d38e870//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i.turkiyegazetesi.com.tr/images/25-11/11/hava-ve-idrardan-uretilecek-astronotlar-kullanacak-solein-protein-tozu-test-edilecek-17628730765242.jpg"}},"logAttrs":{"id":"543772_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.canligaste.com/avrupa-uzay-ajansi-astronotlar-icin-hava-ve-idrardan-uretilen-protein-tozunu-test-edecek/741943/","https://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/hava-ve-idrardan-uretilecek-astronotlar-kullanacak-solein-protein-tozu-test-edilecek-1159230","https://www.haberler.com/guncel/astronotlarin-beslenmesi-icin-yenilikci-protein-tozu-deneniyor-19243518-haberi/","https://www.chip.com.tr/guncel/mars-gorevlerinin-anahtari-esa-uzayda-yenilebilir-hava-proteini-uretimi-icin-harekete-gecti_174493.html"],"summarizationTexts":["Avrupa Uzay Ajansı, astronotlar için hava ve idrardan üretilen protein tozunu test edecek","Avrupa Uzay Ajansı (ESA), uzun süreli uzay görevlerinde astronotların beslenmesinde kullanılabilecek, \"hava ve idrardan\" üretilen protein tozu üzerine pilot program başlattı.","ESA'dan yapılan açıklamaya göre, yalnızca mikroorganizma, hava ve elektrik kullanılarak üretilebilen \"Solein\" adlı protein tozunun kullanılabilirliğini test etmeyi amaçlayan \"HOBI-WAN\" adlı bir pilot program başlatıldı.","Solein, Finlandiyalı gıda teknolojisi şirketi Solar Foods tarafından geliştirilen, mikrop, hava ve elektrik kullanılarak gaz fermantasyonu süreciyle üretilen oldukça çok yönlü bir protein tozu."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Avrupa Uzay Ajansı, astronotlar için hava ve idrardan üretilen protein tozunu test edecek","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/hava-ve-idrardan-uretilecek-astronotlar-kullanacak-solein-protein-tozu-test-edilecek-1159230","faviconSources":["https://www.turkiyegazetesi.com.tr","https://www.haberler.com","https://www.chip.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"18:17"},{"id":"543690_0","totalSources":15,"url":"/gundem/science/inanilmaz-kesif-5436900","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019a7356b0719dd34b264aba37419e//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.piri.net/piri/upload/3/2025/11/11/e1d5687b-ev32ry3fxsdfbm0dsuhimh.webp"}},"logAttrs":{"id":"543690_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.ensonhaber.com/yasam/van-golunde-cekilme-sonrasi-ortaya-cikan-mikrobiyalitler-sasirtiyor","https://www.yenisafak.com/video-galeri/gundem/vanda-sasirtan-manzara-sodali-golde-tatli-su-fiskiriyor-4767697","https://www.wanhaber.com/van-golunde-sasirtan-goruntu-tatli-su-fiskirdi","https://www.nefes.com.tr/van-golunde-saskina-ceviren-doga-olayi-tatli-su-fiskiriyor-78928"],"summarizationTexts":["Van Gölü'nde çekilme sonrası ortaya çıkan mikrobiyalitler şaşırtıyor","Küresel iklim değişikliğinin etkisiyle su seviyesi her geçen yıl azalan Van Gölü’nde, çekilme sonucu gün yüzüne çıkan mikrobiyalitler ilgi çekmeye devam ediyor.","Van'ın Gevaş ilçesine bağlı İnköy Mahallesi sahilinde, göl sularının çekilmesiyle gün yüzüne çıkan mikrobiyalitlerden birinden fışkırır şekilde tatlı su çıktığı gözlendi.","Mevsimsel değişiklikler, kuraklık ve buharlaşmanın etkisiyle su seviyesinde belirgin düşüş yaşanan Van Gölü'nde kıyılarda ortaya çıkan mikrobiyalitler, bilim insanlarının, doğaseverlerin ve fotoğraf tutkunlarının ilgisini çekiyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Van Gölü'nde çekilme sonrası ortaya çıkan mikrobiyalitler şaşırtıyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.yenisafak.com/video-galeri/gundem/vanda-sasirtan-manzara-sodali-golde-tatli-su-fiskiriyor-4767697","faviconSources":["https://www.yenisafak.com","https://www.wanhaber.com","https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"17:12"},{"id":"542952_0","totalSources":15,"url":"/gundem/science/rusya-ile-cin-arasinda-kuzey-deniz-yolu-uzerinden-kargo-sevkiyati-artti-5429520","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a7208535ccf8ee834f7200cd67d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.nefes.com.tr/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/11/11/rusya-ve-cinden-kuzey-deniz-yolu-hamlesi-5mof.jpg"}},"logAttrs":{"id":"542952_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.dirilispostasi.com/rusya-ile-cin-arasinda-kuzey-deniz-yolu-uzerinden-kargo-sevkiyati-artti","https://www.ntv.com.tr/ntvpara/kuzey-deniz-yolunda-rekor-artis-rusya-cin-trafigi-hizlandi-1695640","https://www.dokuz8haber.net/rusya-ile-cin-arasinda-kuzey-deniz-yolundan-kargo-sevkiyati-artti","https://www.nefes.com.tr/rusya-ve-cinden-kuzey-deniz-yolu-hamlesi-78828"],"summarizationTexts":["Rusya ile Çin arasında Kuzey Deniz Yolu üzerinden kargo sevkiyatı arttı","Rusya ile Çin arasında Kuzey Deniz Yolu üzerinden kargo sevkiyatının bu yıl yüzde 59 artarak 280 bin tona çıktığı bildirildi. Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom’dan yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Deniz Yolu’nda artan kargo trafiğine ilişkin bilgilere yer verildi.","Rotanın, güney alternatiflerine kıyasla seyahat süresini yüzde 30-40 oranında azaltarak yakıt tasarrufu ve karbon emisyonlarında önemli düşüşler sağladığı kaydedildi.","Söz konusu gelişmeler ışığında Arktik Okyanusu’ndan geçen ve 5 bin 600 kilometre uzunluğa sahip Kuzey Deniz Yolu’nun daha fazla ilgi çektiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:SEYAHAT SÜRESİNİ YÜZDE 40 AZALTIYOR“Kuzey Deniz Rotası, Batı Avrasya ile Asya-Pasifik bölgesi arasındaki en kısa deniz taşımacılığı rotası olarak öne çıkıyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Rusya ile Çin arasında Kuzey Deniz Yolu üzerinden kargo sevkiyatı arttı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ntv.com.tr/ntvpara/kuzey-deniz-yolunda-rekor-artis-rusya-cin-trafigi-hizlandi-1695640","faviconSources":["https://www.ntv.com.tr","https://www.dokuz8haber.net","https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Dün","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"10:23"},{"id":"541098_0","totalSources":20,"url":"/gundem/science/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi-5410980","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a6ddc0a3a146a483cf1c72e5ef8//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://ia.tmgrup.com.tr/949637/1200/627/540/0/2048/787?u=https://i.tmgrup.com.tr/fikriyat/2025/11/10/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi-1762779133264.jpg"}},"logAttrs":{"id":"541098_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.fikriyat.com/saglik/2025/11/10/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi","https://www.yenisafak.com/hayat/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi-4767136","https://www.gercekfethiye.com/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi/110593/","https://www.sabah.com.tr/saglik/2025/11/11/bicak-yerine-robot-kollar"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true]},"title":{"text":"Üroloji kongresinde robotik cerrahi operasyonlar hekimlerce canlı izlendi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.fikriyat.com/saglik/2025/11/10/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi","faviconSources":["https://www.fikriyat.com","https://www.yenisafak.com","https://www.gercekfethiye.com"],"textParts":[{"text":"9 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"9 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"16:02"},{"id":"541810_0","totalSources":14,"url":"/gundem/science/sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek-5418100","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019a6cd256703d91056649a74539dc//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/assets/laravel/images/common/local-news/kirsehir-1280x720.jpg"}},"logAttrs":{"id":"541810_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberturk.com/kirsehir-haberleri/39667627-sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek","https://www.haberturk.com/kirsehir-haberleri/39667627-sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek","https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/kirsehir/sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek-2358153","https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/kirsehir/sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yese-7480302"],"summarizationTexts":["Sıkılan her tohum fişeği fidan olup doğayı yeşertecek - Kırşehir Haberleri","SERKAN GÜNER - Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi (KAEÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Ertuğrul ve yüksek lisans öğrencisi Emrah Saka, zorlu ve engebeli arazilerin ormana dönüştürülmesinde kullanılmak üzere tohum ekim fişeği geliştirdi.","KAEÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Biriminin desteğiyle fakültenin laboratuvarında projeyi hayata geçiren Ertuğrul ve Saka, yivsiz av tüfeği fişeği içerisine çeşitli destek malzemelerle tohum yerleştirdi.","Ateşlenen fişeklerde yüzde 50'nin üzerinde başarıya ulaştığı belirtilen proje kapsamında tohum ekim fişeklerinin özellikle sarp ve kayalık alanlar ile yangınlarda önemli ölçüde zarar gören ormanların yeniden yeşillendirilmesinde kullanılması hedefleniyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Sıkılan her tohum fişeği fidan olup doğayı yeşertecek - Kırşehir Haberleri","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/kirsehir-haberleri/39667627-sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://www.cnnturk.com","https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"10 Kasım"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"10 Kasım","timelineGroupIsToday":false,"timelineTime":"11:42"},{"id":"544864_0","totalSources":6,"url":"/gundem/science/bilim-insanlari-resmen-acikladi-nesneleri-temassiz-bir-sekilde-hissedebildigimiz-yedinci-bir-his-kesfedildi-5448640","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019a782b159fbcfe434225848bba06//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.chip.com.tr/rcman/Cw1280h720q95gm/storage/files/images/2025/11/11/alti-duyuyu-unutun-bilim-insanlari-kumdaki-nesneleri-hisseden-yedinci-duyuyu-kesfetti-8efb.jpg"}},"logAttrs":{"id":"544864_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.chip.com.tr/guncel/alti-duyuyu-unutun-bilim-insanlari-kumdaki-nesneleri-hisseden-yedinci-duyuyu-kesfetti_174531.html","https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/robotlardan-insanlara-bilim-insanlari-yedinci-hissin-izini-surdu-2451892","https://www.yeniakit.com.tr/haber/bilim-insanlari-yedinci-hissi-kesfetti-insanlar-artik-uzaktan-dokunabiliyor-1964399.html","https://www.muhalif.com.tr/yasam/insanlarda-yeni-bir-his-kesfedildi-uzaktan-dokunma-mumkun-mu/720519","https://onedio.com/haber/bilim-insanlari-resmen-acikladi-nesneleri-temassiz-bir-sekilde-hissedebildigimiz-yedinci-bir-his-kesfedildi-1325033"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"title":{"text":"Beş duyuyu unutun, artık altıncısı da var: Uzaktan dokunma","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.chip.com.tr/guncel/alti-duyuyu-unutun-bilim-insanlari-kumdaki-nesneleri-hisseden-yedinci-duyuyu-kesfetti_174531.html","faviconSources":["https://www.chip.com.tr","https://www.cumhuriyet.com.tr","https://www.yeniakit.com.tr"],"textParts":[{"text":"5 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false,"timelineGroupTitle":"Bugün","timelineGroupIsToday":true,"timelineTime":"16:27"}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Bilim haberleri","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=science","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"science","location":"gundem/science/taskopru-sarimsagi-laboratuvar-ortaminda-incelendi-o-hastaliga-yeni-umut-5419780","storiesUrls":["/gundem/science/gunes-te-buyuk-patlama-dunya-icin-korkutan-uyari-sozcu-gazetesi-5428510","/gundem/science/kou-bilimpark-a-bakanli-acilis-5425430","/gundem/science/yer-yerinden-oynadi-5418560","/gundem/science/unhcr-dogal-afetler-10-yilda-250-milyon-kisiyi-yerinden-etti-5425820","/gundem/science/avustralya-da-yeni-ari-turu-bulundu-seytan-diken-5428360","/gundem/science/turk-bilim-insani-oncu-oldu-5417920","/gundem/science/van-da-5-bin-yillik-arpa-taneleri-bulundu-5418030","/gundem/science/kahverengi-kokarca-marmara-ya-ulasti-bursa-ve-yalova-da-tarim-alarmi-5431900","/gundem/science/turkiye-de-ilk-kez-uygulaniyor-yerli-ve-milli-olarak-gelistirildi-5428450","/gundem/science/astronot-idrarindan-uretilen-uzay-yemegi-uui-de-denenecek-5437720","/gundem/science/inanilmaz-kesif-5436900","/gundem/science/rusya-ile-cin-arasinda-kuzey-deniz-yolu-uzerinden-kargo-sevkiyati-artti-5429520","/gundem/science/uroloji-kongresinde-robotik-cerrahi-operasyonlar-hekimlerce-canli-izlendi-5410980","/gundem/science/sikilan-her-tohum-fisegi-fidan-olup-dogayi-yesertecek-5418100","/gundem/science/bilim-insanlari-resmen-acikladi-nesneleri-temassiz-bir-sekilde-hissedebildigimiz-yedinci-bir-his-kesfedildi-5448640"]}},"nextId":"542942_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"8vv26":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"8vv2w07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}