• Buradasın

    2025 Nobel Kimya Ödülü Filistinli mülteci bir aileden gelen bilim insanına gitti

  • Filistin asıllı Yaghi, 1965'te Ürdün'ün başkenti Amman'da doğdu ve mülteci kampında yaşamını sürdürdü. 
    1
    8 Ekim
    Tayvan merkezli uluslararası bir bilim ve kültür ödülü Tang Prize tarafından 23 Nisan'da yayımlanan belgesele konuşan Yaghi'nin anlattıklarına göre, çocukluğunu geçirdiği evde su, elektrik ve sıhhi tesisat yoktu. 
    2
    8 Ekim
    Çok çocuklu bir ailede geçen çocukluğu sırasında kimyaya ilgisinin 10 yaşında başladığını söyleyen Yaghi, babasının teşvikiyle 15 yaşında ABD'ye taşındı ve üniversite eğitimini burada tamamladı. 
    3
    8 Ekim
    Berkeley Üniversitesi’nde profesör olan Yaghi, geliştirdiği “retiküler kimya” yaklaşımıyla yüzlerce yeni MOF tasarladı. 
    4
    8 Ekim
    Uluslararası takdirYaghi, Nobel Kimya Ödülü'nün yanı sıra Wolf Kimya Ödülü, Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü ve Tang Ödülü gibi birçok prestijli uluslararası ödülün de sahibidir. 
    5
    8 Ekim

    Diğer konular

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Metal-Organik Çerçeveler (MOF'lar), metal iyonlarının organik köprülerle bağlandığı son derece gözenekli kristal yapılardır 23.
    MOF'ların çalışma prensibi:
    • Yüksek yüzey alanı ve gözeneklilik 13. MOF'lar, geniş yüzey alanları ve ayarlanabilir gözenek boyutları sayesinde yüksek ilaç yükleme kapasitesine sahiptir 1.
    • Çevresel uyarıcılara duyarlılık 1. MOF'lar, pH, sıcaklık, manyetik alan gibi çevresel uyarıcılara duyarlıdır ve bu sayede ilaçların kontrollü ve hedeflenmiş salınımını sağlar 1.
    • Çözünürlük artırma 1. MOF'lar, ilaçların çözünürlüğünü artırarak biyoyararlanımını iyileştirir 1.
    • Fonksiyonlandırılabilirlik 1. MOF'ların yüzeyleri, polimerler veya biyomoleküllerle fonksiyonlandırılarak hedeflenmiş taşıma sistemleri oluşturulabilir 1.
    Bazı kullanım alanları:
    • Gaz depolama ve ayırma 35. MOF'lar, hidrojen, karbondioksit ve azot gibi gazları seçici şekilde yakalayabilir ve depolayabilir 35.
    • İlaç taşıma 13. MOF'lar, ilaçların vücutta daha kontrollü bir şekilde salınmasını ve hedeflenen bölgeye odaklanmasını sağlar 13.
    • Su arıtma 5. MOF'lar, havadaki suyu emerek içilebilir su elde edilmesinde kullanılabilir 5.
    5 kaynak
    Retiküler kimya, birbirine bağlı atom veya moleküllerden oluşan bir ağ yapısını ifade eden bir moleküler yapı türüdür 2. Bu alan, metal-organik çerçeveler (MOF) ve kovalent organik çerçeveler (COF) üzerine yapılan çalışmaları içerir 1. Retiküler kimya, gaz depolama, su arıtımı ve karbondioksit yakalama gibi alanlarda öne çıkmaktadır 1.
    Retiküler terimi, farklı bağlamlarda da kullanılabilir:
    • Biyoloji: Lif veya tübül ağından oluşan doku veya yapı tipini ifade eder 2.
    • Fizik: Karmaşık sistemleri modellemek veya tanımlamak için kullanılan ağ veya ızgara benzeri yapı anlamına gelir 2.
    5 kaynak
    2025 yılı itibarıyla Wolf Kimya Ödülü'nü kazananlar şunlardır:
    • Susumu Kitagawa 25.
    • Richard Robson 25.
    • Omar M. Yaghi 25.
    Bu üç bilim insanı, "metal-organik çerçevelerin geliştirilmesi" alanındaki çalışmalarıyla ödüle layık görülmüştür 25.
    Ödüle layık görülen bazı diğer isimler:
    • Carl Djerassi (1978) 13;
    • Herman Mark (1979) 13;
    • Henry Eyring (1980) 13;
    • Chi-Huey Wong (2014) 13.
    Wolf Kimya Ödülü, Nobel Ödülü'nden sonra gelen en prestijli uluslararası kimya ödüllerinden biri olarak kabul edilir 3.
    5 kaynak
    Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü, Dünya Kültürel Konseyi tarafından her yıl verilen bir ödüldür 2. Ödül, bilimsel ve teknolojik araştırma ile geliştirmeleri teşvik etmek ve insanlığa gerçek fayda sağlayan çalışmaları tanımak amacıyla verilir 2.
    Ödülün bazı özellikleri:
    • Ödül bileşenleri: Diploma, hatıra madalyası ve 10.000 ABD doları 2.
    • Değerlendirme ve seçim: Ödül, dünya çapında tanınmış bilim insanlarından oluşan ve 25 Nobel Ödülü sahibi üyenin de yer aldığı bir İnterdisipliner Komite tarafından değerlendirilir ve seçilir 2.
    • Geçmiş alıcılar: 2024 yılında Eske Willerslev, 2023 yılında Christoph Gerber, 2019 yılında Zhong Lin Wang bu ödülü almıştır 2.
    Daha fazla bilgi için Dünya Kültürel Konseyi'nin resmi web sitesi ziyaret edilebilir 2.
    5 kaynak
    Tang Ödülü, 2012 yılında işadamı Samuel Yin tarafından kurulan ve Tayvan'ın Sinica Akademisi ile yapılan bir anlaşma uyarınca verilen uluslararası bir ödüldür 14.
    Ödülün önemi:
    • Alanında öncü çalışmaları teşvik eder 23. Tang Ödülü, sürdürülebilir kalkınma, biyofarmasötik bilim, sinoloji ve hukukun üstünlüğü gibi alanlarda çığır açan katkıları tanır 14.
    • Yüksek maddi destek sağlar 14. Ödül sahipleri, nakit para ödülünün yanı sıra araştırma projeleri için önemli hibeler de alır 14.
    • Tarafsız ve kapsayıcı bir seçim süreci sunar 4. Ödül, cinsiyet, din, etnik köken veya milliyet ayrımı yapmaksızın, çalışmaların özgünlüğü ve topluma katkıları temelinde verilir 4.
    5 kaynak