• UAEA Başkanı Grossi, İran'ın 400 kg zenginleştirilmiş uranyumunun nükleer silah için risk taşıdığını belirtti.sondakika.com’te aç

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    İran'ın uluslararası anlaşmalara uyumu, özellikle nükleer programı bağlamında, tartışmalı bir konudur.
    Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK), İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında belirlenen yükümlülüklere genel olarak uyduğunu ve aksi yönde bir kanıt bulunmadığını açıklamıştır 2. Ancak, ABD, İran'ın müzakerelerde JCPOA (Ortak Kapsamlı Eylem Planı) kapsamında yer almayan taleplerde bulunduğunu ve bu nedenle görüşmeleri tıkadığını iddia etmektedir 2.
    İran, BM üyeliği üzerinden uluslararası izolasyonun önüne geçmeye çalışmaktadır 3. Ayrıca, İran'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye olmak istemesi, stratejik çıkar elde etme ve örgütü dış müdahalelere karşı kalkan olarak kullanma amacını taşımaktadır 3.
    2025 yılında, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, ABD ile müzakerelerin yeniden başlayabilmesi için İran'ın güveninin kazanılması, askeri müdahale gibi gizli gündemler için araç olarak kullanılmaması ve tüm yaptırımların kaldırılması gibi temel ilkelerin sağlanması gerektiğini belirtmiştir 5.
    5 kaynak
    UAEA'nın İran'a yönelik yaptırımları, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda devreye girebilir. Bu durumda, BM Güvenlik Konseyi'ne sevk edilme riski doğar 12.
    BM Güvenlik Konseyi'nin alabileceği önlemler:
    • Ekonomik yaptırımlar 2. Konvansiyonel askeri kapasiteden bankacılık sektörüne, petrol ihracatından diğer stratejik ekonomik alanlara kadar geniş bir yelpazeyi kapsayabilir 2.
    • Askeri müdahale 2.
    Ayrıca, İran'ın UAEA ile işbirliğini askıya alan yasa yürürlüğe girdikten sonra, UAEA'nın İran'daki nükleer tesislere denetim yapamaması da bir yaptırım olarak değerlendirilebilir 35.
    5 kaynak
    Nükleer silah üretimi için gerekli malzemeler şunlardır:
    • Uranyum-235 veya Plütonyum-239 15. Bu izotoplar, nükleer silahın aktif maddesini oluşturur 15.
    • Zenginleştirilmiş uranyum 5. Doğal uranyumda bulunan uranyum-235 oranı yaklaşık %0,7 iken, atom bombası yapımı için bu oran %90'a kadar çıkarılmalıdır 5.
    • Patlayıcılar 12. "Tabanca tipi" fisyon silahlarda, uranyum parçalarının birleştirilmesi için kullanılır 1. "İçe doğru patlama" yönteminde ise, uranyum veya plütonyum kütlesini sıkıştırmak için kullanılır 12.
    Nükleer silah üretimi, uluslararası hukuk ve güvenlik açısından ciddi bir endişe kaynağıdır.
    5 kaynak
    Rafael Grossi'nin İran hakkındaki bazı görüşleri:
    • Nükleer Silah Yok: Grossi, İran'ın nükleer silahı olmadığını açıkça ifade etmiştir 2.
    • İşbirliğinin Önemi: İran'ın UAEA ile iş birliği yapmasının hukuki bir zorunluluk olduğunu ve bu iş birliğinin yeniden başlatılmasının hayati önem taşıdığını belirtmiştir 13.
    • Tesislere Erişim: İran'daki nükleer tesislere erişimin yeniden sağlanması gerektiğini ve bu tesislerde ciddi hasarlar oluştuğunu ileri sürmüştür 2.
    • Diplomatik Çözüm: İran'ın nükleer meselesinin uzun vadeli çözümünün diplomatik müzakereler olduğunu savunmuştur 2.
    • Denetimlerin Yeniden Başlaması: İran ile denetimlerin yeniden başlatılması yolları üzerine görüşmelere başlanmasının önemli olduğunu dile getirmiştir 4.
    5 kaynak